หอคอยสีชมพู
อุปกรณ์
- ลูกบาศก์สีชมพูขนาดต่างกัน จำนวน 10 ชิ้น โดยชิ้นเล็กที่สุดมีขนาด 1 ลูกบาศก์เซนติเมตรไป จนถึงขนาดใหญ่ที่สุดคือ 10 ลูกบาศก์เซนติเมตร
- เสื่อสำหรับปูพื้น
วัตถุประสงค์
- เพื่อฝึกกล้ามเนื้อและประสาทรับรู้ในการมองเห็นมิติต่างๆ
- เพื่อพัฒนาการทำงานประสานสัมพันธ์ของกล้ามเนื้อเคลื่อนไหวและกลไกการควบคุม
- เพื่อเตรียมความพร้อมด้านคณิตศาสตร์ทางอ้อม โดยเด็กจะได้ประสบการณ์ด้านการเปรียบเทียบ การแบ่งกลุ่ม การเรียงลำดับและรู้จักคำศัพท์พื้นฐานทางคณิตศาสตร์
กลไกควบคุมข้อผิดพลาด
ถ้าเด็กสร้างโดยเรียงไม่ถูกต้องอาจจะทำให้บล็อกหล่นลงมาและนี่คือสิ่งซึ่งแสดงให้เห็นถึงความผิดพลาด แต่ถ้าเป็นข้อผิดพลาดเพียงเล็กน้อย ครูไม่ควรขัดจังหวะเด็ก ควรปล่อยให้เด็กแก้ไขข้อผิดพลาดด้วยตนเองก่อน และถ้าจำเป็นครูควรจะต้องสาธิตให้เด็กดูอีกครั้ง เด็กจะตระหนักถึงข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นเมื่อเห็นวิธีการสร้างที่ถูกต้องจากครู
คำศัพท์ที่ได้
- ใหญ่ ใหญ่กว่า ใหญ่ที่สุด
- เล็ก เล็กกว่า เล็กที่สุด
- ใหญ่เท่ากับ เล็กเท่ากับ
- ใหญ่ เล็ก
ระดับอายุ
2 ½ ขวบขึ้นไป
ข้อเสนอแนะ
ตอนที่ 1 กิจกรรมนี้เป็นการแนะนำกับเด็กเป็นรายบุคคลบนเสื่อ ครูสาธิตให้เด็กดูวิธีการยกสื่อทีละชิ้นและวางคละกันไว้บนเสื่ออย่างระมัดระวัง โดยอาจจะให้เด็กช่วยด้วย จากนั้นครูก็เริ่มสร้างหอคอย โดยวางบล็อกไม้ต่อกันไว้ตรงกลางของชิ้นก่อนหน้าตามลำดับทีละชิ้น เมื่อสร้างเสร็จแล้วหยุดสักครู่ แล้วค่อยๆหยิบบล็อกไม้ลงที่ละชิ้นแล้วชักชวนเด็กให้ลองสร้างหอคอยดูบ้าง สิ่งสำคัญในการจับบล็อกไม้ก็คือวางนิ้วให้สัมผัสด้านทั้งสี่ของไม้ โดยมีเหตุผลคือเพื่อให้กล้ามเนื้อมือของเด็กที่สัมผัสลงบนไม้ ได้รู้สึกถึงขนาดที่แตกต่างกันของบล็อกไม้แต่ละก้อน เมื่อเด็กสามารถสร้างหอคอยได้สำเร็จแล้วครูควรแนะนำเด็กให้ใช้เวลาลองทำอีกตามลำพังถ้าเด็กต้องการ แต่ในทางกลับกัน หากเด็กไม่สามารถสร้างได้สำเร็จ ครูก็เพียงแต่กล่าวขอบคุณเด็กและบอกกับเด็กว่าหากต้องการใช้อุปกรณ์ชิ้นนี้อีกเมื่อไหร่ก็ให้ชวนครูมาทำได้ทุกเวลา กระบวนการเหล่านี้ ควรทำทุกครั้งในการเริ่มต้นแนะนำอุปกรณ์ และครูควรอธิบายให้เด็กทราบด้วยว่าทุกครั้งที่เก็บของเข้าที่ต้องวางเรียงให้เหมือนเดิมด้วย
หมายเหตุ
ครูอาจต้องช่วยเด็กในการเก็บของเรียงไว้บนชั้นด้วย
แบบฝึกหัดที่ 1
เด็กอาจเลือกที่จะสร้างหอคอยสีชมพู
หมายเหตุ
บล็อกไม้ยังมีประโยชน์ที่จะทำให้เด็กเห็นความแตกต่างของขนาดที่ชัดเจนทั้งสามด้านระหว่างบล็อกสองก้อนที่เรียงต่อกัน ทั้งด้านความกว้าง ความยาว และความสูง ไม่ใช่เรื่องเสียเวลาเลยที่จะช่วยเสริมสร้างความคิดพื้นฐานให้กับเด็กที่เรียนรู้ได้ค่อนข้างช้า ด้วยการเริ่มต้นอย่างง่ายๆก่อน โดยวิธีการต่างๆดังนี้
- ใช้เพียงบล็อกที่เล็กที่สุดเพียงห้าชิ้น
- ใช้เพียงบล็อกที่ใหญ่ที่สุดเพียงห้าชิ้น
- ใช้บล็อกขนาดกลางที่เรียงลำดับกันเพียงห้าชิ้น
- สำหรับเด็กที่ช้ามากอาจเริ่มโดยใช้บล็อกเพียงแค่สามก้อน ตามลำดับต่างๆข้างต้น
ข้อเสนอแนะ
ตอนที่ 2 เมื่อเด็กสามารถสร้างหอคอยโดยการวางเรียงต่อตรงกลางได้แล้ว ครูสามารถสาธิตวิธีการเรียงแบบใหม่โดยเรียงให้ด้านทั้งสองของหอคอยทุกชั้นอยู่ในระนาบเดียวกันหรือเรียงกันเป็นเส้นตรงขึ้นไป การสร้างหอคอยวิธีนี้ เป็นการช่วยให้เด็กเห็นความสัมพันธ์ระหว่างบล็อกชิ้นที่เล็กที่สุดกับบล็อก ก้อนอื่นๆนั้นก็คือ บล็อกก้อนที่เล็กที่สุดนั้นสามารถวางได้พอดีกับช่องว่างที่เหลือของหอคอยทุกชั้นทั้งสองด้าน ครูสามารถสาธิตข้อเท็จจริงนี้กับเด็ก
แบบฝึกหัดที่ 2
เด็กอาจเลือกสร้างหอคอยด้วยวิธีนี้
แบบอื่นๆ
เมื่อเด็กสามารถสร้างหอคอยวิธีนี้ได้แล้ว ควรทำการทดลองแบบอื่นๆด้วย เช่น ลองสร้างต่อกันเป็นรูปเกลียว ควรปล่อยให้เด็กค้นหาวิธีการสร้างให้มากที่สุดเท่าที่จะจินตนาการได้ และเมื่อเด็กทำได้จนคล่องแล้ว ครูสามารถเพิ่มพูนความรู้ด้านคำศัพท์ให้กับเด็กได้ด้วยตามลักษณะการสร้างที่เด็กทำได้
ในอีกแง่หนึ่งของอุปกรณ์ชุดนี้ก็คือ บล็อกชิ้นที่เล็กที่สุดนั้นมีขนาด 1ลูกบาศก์เซ็นติเมตร และชิ้นที่มีขนาดใหญ่ที่สุดมีขนาดเท่ากับ 1000 ลูกบาศก์เซ็นติเมตร (1 ลิตร) เด็กจะเรียนรู้ข้อเท็จจริงนี้ได้อย่างมากในภายภาคหน้า การทำกิจกรรมนี้ก็เป็นการสร้างประสบการณ์พื้นฐานที่เป็นประโยชน์อย่างยิ่ง
พิงค์ ทาวเวอร์
เพิ่มเติมขั้นที่ 1
การสร้างหอคอยสีชมพู นำบล็อกไม้มาต่อกันในแนวตั้งโดยวางชิ้นที่ใหญ่ที่สุดก่อนแล้วตามด้วยขนาดเล็กรองลงมาตามลำดับโดยแต่ละชิ้นต้องวางให้ขอบตรงกัน 2 ด้านและจะเห็นขอบที่เหลืออีกสองด้าน แสดงให้เด็กเห็นว่าบล็อกชิ้นที่เล็กที่สุดนั้นจะเป็นตัวทดสอบว่าสร้างถูกหรือไม่ ถ้าสร้างได้ถูกต้อง บล็อกชิ้นที่เล็กที่สุดจะต้องเท่ากับขอบที่เหลือของแต่ละชิ้น
เพิ่มเติมขั้นที่ 2
- ชักชวนให้เด็กสร้าง
- บอกเด็กให้หลับตา
- เอาบล็อกออกหนึ่งชิ้น
- เอาบล็อกวางไว้ข้างๆหอคอย
- บอกให้เด็กลืมตาแล้วถามว่าบล็อกชิ้นนั้นควรจะอยู่ตำแหน่งไหน
- นำบล็อกชิ้นนั้นวางตามตำแหน่งที่เด็กบอก และให้เด็กตรวจสอบว่าถูกต้องหรือไม่ โดยการนำบล็อกชิ้นที่เล็กที่สุดมาวัดตรวจสอบ
เพิ่มเติมขั้นที่ 3
ทำเหมือนขั้นที่ 2 แต่คราวนี้ให้นำบล็อกชิ้นที่เอาออกซ่อนไว้ข้างหลัง
เพิ่มเติมขั้นที่ 4
นำพรมมาปูไว้สองผืนตรงข้ามกัน วางบล็อกคละกันไว้บนพรมผืนที่ 1 บอกให้เด็กนำบล็อกจากพรมผืนที่ 1 มาสร้างหอคอยบนพรมผืนที่ 2 ทีละชิ้น หากเด็กนำมาผิดอันให้เด็กนำกลับไปไว้ที่เดิมแล้วนำชิ้นใหม่ที่เด็กรู้สึกว่าเป็นชิ้นที่ถูกต้อง
เพิ่มเติมขั้นที่ 5
ครูและเด็กช่วยกันนำบล็อกไปวางไว้รอบๆห้อง(โดยไม่ต้องซ่อน) จากนั้นให้เด็กไปเลือกหาบล็อกทีละชิ้นมาสร้างหอคอยให้ถูกต้อง
หมายเหตุ:
สำหรับกิจกรรมประสาทสัมผัสด้านความจำนี้สามารถประยุกต์ใช้ได้กับอุปกรณ์หลากชนิด
ซึ่งหากเด็กนำชิ้นที่ไม่ถูกต้องมา ก็จะต้องนำกลับไปไว้ที่เดิมและนำชิ้นใหม่ที่รู้สึกว่าเป็นชิ้นที่ถูกต้องมาใช้
วัตถุประสงค์หลัก :
เพื่อพัฒนาประสาทสัมผัสเบื้องต้นด้านการมองเห็นทั้งสามมิติ
วัตถุประสงค์รอง :
การพัฒนากล้ามเนื้อด้านการเคลื่อนไหว
คำศัพท์ที่เรียนรู้ :
ใหญ่ -เล็ก, ใหญ่กว่า-เล็กกว่า, ใหญ่ที่สุด-เล็กที่สุด